بررسی مطالعات جهانی اخلاق زیست‎محیطی و لزوم آموزش مبانی مشترک آن

نویسندگان

زهرا پارساپور

چکیده

چکیده زیست‎کرۀ زمین فارغ از مرزبندی‎های سیاسی، دینی و زبانی نیازمند مراقبت ویژه‎ای است. این مراقبت در سایۀ رعایت اصول اخلاقیِ مشترکِ جهانی تحقق می‎پذیرد که می‎توان تحت ‎عنوان اخلاق زمین (earth ethics) از آن یادکرد. شاید، اصرار بر ارائۀ تعریف مشترک جهانی پیرامون رابطۀ انسان با خدا، خودش و دیگران ضرورتی نداشته باشد، اما سلامت و حفظ زیست‎کره نیازمند تعریفی مشترک از رابطۀ انسان با طبیعت است. بحران محیط ‎زیست که در قرن اخیر چهرۀ خود را آشکارتر ساخته است، موجب‎شده‎است علاوه بر بازنگری نحوۀ تعامل انسان با طبیعت در استفاده از علم و تکنولوژی، یک بازنگری کلی در همۀ ادیان و نحله‎های فکری، دینی و اخلاقی در مورد جایگاه انسان در جهان و اخلاق زیست‎محیطی صورت‎گیرد. شاید، بتوان مقالۀ لین وایت را بزرگترین محرک در این بازنگری در جهان مسیحیت دانست؛ به‎گونه‎ای که از سال تألیف این مقاله (1967) تا کنون، به اشکال گوناگون در موافقت و مخالفت آن سخن رفته است که تحت ‎عنوان اخلاق زیست‎محیطی (environmental ethics) که زیرشاخه‎ای از فلسفه است، از آن یادمی‎شود. در جهان اسلام نیز شاهد شکل‎گیری تألیفات و تحقیقات وسیع در این زمینه هستیم؛ از آن جمله، می‎توان از آثار سید حسین نصر، پرویز منظور، محقق داماد، خالد فضلان و جوادی آملی نام برد. در این مقاله بر آنیم تا ضمن بیان گزارشی از این تحقیقات، به این امر تصریح کنیم که بی‎آنکه لازم باشد برای حفظ محیط زیست به مکتب خاصی در غرب یا شرق روی‎آوریم، می‎توانیم به جهانی‎های مشترک در اخلاق زمین دست‎پیدا‎کنیم که از مکاتب و ادیان مختلف نشئت می‎گیرد. با شناخت و آموزش این اصول می‎توان هم‎زمان با حفظ محیط زیست، به توافقی جهانی در بخشی از اصول اخلاقی نیز نائل شد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی مبانی فلسفی برنامه‌ آموزش جهانی و مقایسه آن با مبانی فلسفی نظام تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران

پژوهش حاضر درباره تبیین مبانی فلسفی برنامه آموزش جهانی و مقایسه آن با مبانی فلسفی نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران است. برنامه آموزش جهانی با هدف همگام‌کردن امر آموزش با تحولات و واقعیت‌های موجود در صحنه جهانی، یک نوآوری آموزشی محسوب شده و از نمونه‌های طرح مفاهیم جهانی در حوزه برنامه درسی است. این برنامه از سال 1380 با همکاری یونیسف و وزارت آموزش وپرورش در چهار استان کشور به صورت آزمایشی ...

متن کامل

بررسی مبانی فلسفی برنامه آموزش جهانی و مقایسه آن با مبانی فلسفی نظام تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران

پژوهش حاضر درباره تبیین مبانی فلسفی برنامه آموزش جهانی و مقایسه آن با مبانی فلسفی نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران است. برنامه آموزش جهانی با هدف همگام کردن امر آموزش با تحولات و واقعیت های موجود در صحنه جهانی، یک نوآوری آموزشی محسوب شده و از نمونه های طرح مفاهیم جهانی در حوزه برنامه درسی است. این برنامه از سال 1380 با همکاری یونیسف و وزارت آموزش وپرورش در چهار استان کشور به صورت آزمایشی ...

متن کامل

بازتاب مفاهیم اخلاق جهانی در اهداف آموزش و پرورش ایران

زمینه: همزیستی و بهزیستی در جهان امروز بیش از هر امری، نیازمند برخورداری از اخلاق جهانی است. از آنجایی که بهترین محمل برای آموزش، تمرین، ترویج و به‌کارگیری اخلاق جهانی به منظور تربیت انسان‌هایی متخلق به این ویژگی‌ها، نظام آموزش و پرورش می­باشد، این تحقیق در پی آن است تا با مدنظر قراردادن مفاهیم اخلاق جهانی، در جست‌وجوی بازتاب آنها در اهداف آموزش و پرورش ایران باشد.    روش کار: پژوهش حاضر از نو...

متن کامل

بررسی اصول و مبانی اخلاقِ زمین به‌عنوان شاخه‌ای نوظهور در اخلاق حرفه‌ای و ضرورت توجه به آموزش آن

علم به خودی خود دعوی اخلاقیات و یا حل و بررسی مسائل و مشکلات اجتماعی را ندارد. از این رو به شاخه‌‌ای بین رشته‌ای نیاز داریم تا ضمن آگاهی از مسائلی علمی، با پیچیدگی‌های علوم انسانی نیز آشنا باشد. اخلاق کاربردی و اخلاق حرفه‌ای چنین وظیفه‌ای دارند و در مورد مسائل مربوط به علوم‌زمین، دانش "اخلاق زمین" این نقش را ایفا می‌کند. اخلاق زمین (Geo-Ethics) یکی از شاخه های نوظهور اخلاق حرفه‌ای است. در اخلاق...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش های علم و دین

ناشر: پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی

ISSN

دوره 3

شماره 6 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023